Monitoring i czynna ochrona kulika wielkiego w roku 2016

W roku 2016 Towarzystwo Przyrodnicze "Bocian" kontynuowało działania z zakresu czynnej ochrony oraz monitoringu kulika wielkiego. Czynna ochrona gniazd kulika wielkiego były prowadzone w Dolinie Dolnego Bugu i Dolinie Liwca, w Ostoi Kurpiowskiej oraz Dolinach Omulwi i Płodownicy, natomiast monitoringiem objęto 413 powierzchni (kwadratów 2x2 km) zlokalizowanych w 18 ostojach gatunku. Monitoring kulika wielkiego jest realizowany w ramach projektu pt. "Monitoring kulika wielkiego w Polsce w latach 2015-2017”, który został dofinansowany przez Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Celem monitoringu jest śledzenie zmian liczebności populacji lęgowej kulika wielkiego w najważniejszych ostojach tego gatunku w kraju, oraz wskazanie cech środowiska wpływających na jego liczebność.

Powierzchnie monitoringowe są zlokalizowane w dolinach rzecznych (o różnym stopniu przekształcenia) lub też na rozległych kompleksach łąk. Każdego roku monitoringiem zostanie objętych 413 kwadratów co daje powierzchnię 165 200 ha (1 kwadrat = 400 ha). Większa część powierzchni monitoringowych znajduje się w granicach ptasich obszarów Natura 2000, dla których kulik wielki był gatunkiem kwalifikującym i jest przedmiotem ochrony. Na każdym kwadracie monitoringowym wyznaczony został transekt o długości 2 km, składający się z 4 odcinków o długości 500 m. W trakcie przemarszu transektem ornitolodzy odnotowują wszystkie widziane i słyszane (po obu stronach transektu) osobniki kulika wielkiego, w tym także: rycyka, krwawodzioba i czajki oraz wrony siwej, kruka i lisa. Osobniki wpisywane są do formularza terenowego do odpowiedniej kategorii odległości: 0-100, 101-300, 301-1000 m. Na każdym kwadracie monitoringowym zostaną przeprowadzone 3 kontrole: I - 10-20 kwietnia, II - 1-10 maja, III - 1-10 czerwca. Więcej informacji o monitoringu na stronie http://ochronakulika.pl/monitoring

Raport prezentujący wyniki monitoringu z roku 2016 można pobrać, ze strony http://ochronakulika.pl/do-pobrania

Czynną ochroną objęto 8 gniazd kulika wielkiego w Dolinie Dolnego Bugu oraz XX w ostoi Doliny Omulwi i Płodownicy i XX w Ostoi Kurpiowskiej. Czynna ochrona kulika polegała na podkładaniu do gniazd drewnianych jaj oraz inkubacji jaj kulików w inkubatorach. Na powyższe zabiegi Towarzystwo co roku występuje do RDOŚ o stosowne zezwolenia. Cztery gniazda w Dolinie Dolnego Bugu zabezpieczono dodatkowo za pomocą ogrodzenia podłączonego do elektryzatora. Wszystkie zabiegi miały na celu zwiększenie sukcesu gniazdowego kulików. W sumie inkubacji poddano XX jaj. Niestety podobnie jak w latach ubiegłych, w większości gniazd atrapy jaj zostały zrabowane przez drapieżniki co spowodowało opuszczenie rewirów przez ptaki dorosłe. Wyklute pisklęta przeznaczono do hodowli wolierowej i po osiągnięcie lotności, 21 młode wypuszczono na wolność. Trzy ptaki z hodowli przekazano do Ogrodu Zoologicznego w Warszawie do hodowli ex-situ. W latach ubiegłych na potrzeby hodowli zachowawczej przekazano już 3 ptaki.

Przed wypuszczeniem na wolność, młode ptaki z hodowli wolierowych są obrączkowane i dodatkowo znakowane żółtymi flagami z czarnym alfanumerycznym (3 znaki) kodem. Flagi sa zakładane powyżej stawu skokowego na goleń. Zastosowanie kolorowych znaczników zwiększa szanse odczytania indywidualnego kodu oraz identyfikację obserwowanego osobnika. Jeżeli widziałeś kulika wielkiego z żółtą flagą, prosimy zgłoś obserwacje bezpośrednio nam oraz w systemie POLRING Polskiej Centrali Obrączkowania Ptaków. Jesienią zeszłego roku jeden z naszych "wolierowych" kulików został stwierdzony po 106 dniach od zaobrączkowania (zindentyfikowany po obrączce) we Francji na zimowisku w odległości 1806 km od miejsca wypuszczenia (Kurpie). Niestety ptak został zastrzelony, mimo obowiązującego we Francji 5 letniego moratorium na polowania na kuliki! W najbliższych latach będziemy chcieli, we współpracy z naszymi francuskimi partnerami, podjąć akcję mającą na celu skreślenia kulika wielkiego z listy gatunków łownych. W latach 2017-2020 czynna ochrona kulika wielkiego będzie kontynuowana w ramach projektu "Realizacja Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego - etap I", współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności Unii Europejskiej. Więcej o projekcie na stronie http://www.bocian.org.pl/kulik oraz http://ochronakulika.pl/

Zadanie pt. "Monitoring kulika wielkiego w Polsce w latach 2015-2017" został dofinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Zadanie pn. "Monitoring kulika wielkiego w dolinie Bugu w roku 2016" zostało dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony  Środowiska  i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie, 9.072,00 zł.

Zadanie pn. "Czynna ochrona gniazd kulika wielkiego w Dolinie Dolnego Bugu i Dolinie Liwca" zostało dofinansowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony  Środowiska  i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie, 18.000,00 zł.